Günlük hayatta bizi zorlayan takıntılı düşünceler içerisinde olabiliriz. Bu takıntılı düşünceler, tamamen irademiz dışında geliştiği gibi kontrol edilemeyen, kendini tekrarlayan ve bize yoğun sıkıntı veren problemler halini alabilir? Peki her takıntı böyle midir? Takıntılar Okb'ye nasıl dönüşür?

 

Bir günde 16 saat uyanık kalan bir insanın zihninden birbirinden bağımsız 4000 adet düşünce geçer. Bu düşüncelerin bir kısmı spontan ve rahatsız edicidir.

 

Takıntıların kaynağı, bir anda istemsiz bir şekilde insanın zihnine giren ve onu rahatsız eden düşüncelerdir. Bu düşünceler, kişiyle alakası olmadığı gibi kişinin ahlak ve değer yapısına tamamen zıttır. Bu takıntılı düşünceler şiddet, cinsellik, temizlik, kuşku, sayma, biriktirme, dokunma, batıl ve dini gibi konularda olabilir. Bu takıntılar düşünce, dürtü ve izlenim-imge (anlık zihinsel görüntü) şeklinde olabilir.

​

Takıntılı Düşünce Örnekleri; 

​

• Bir danışan, evden çıktıktan sonra "Ocağı açık unuttum mu acaba? Ya unuttuysam ve bu yüzden evde yangın çıkarsa!" diyerek defalarca kontrol etmesine rağmen evden çıkmakta zorlanır ve emin olana kadar buna devam eder.

​

• Bir başka hastada, metroda treni beklerken önündekini raylara itelemek ve ölümüne sebep olmak gibi bir fikir veya zihinsel görüntü bir anda belirebilir. Kişi o anda kendisinin bir katil olduğunu veya delirdiğini düşünür. Bunun için aklına bu tür "kötü" şeyler gelebilecek yerlerden uzak durmaya başlar, kaçınır.

​

• Bir ev kadını, evine gelen misafirlerin dışarıdan tüm tehlikeli mikropları evine getireceğini düşünür. Bunu düşünerek misafirlere verdiği terlikleri yıkar. Onların dokunduğu her şeyi sterilize etmeye çalışır.

​

• Dindar bir hasta, namaz kılma esnasında aklından Allah'a ilişkin küfürler geçirir ve o anda fazlasıyla rahatsız olur. Ne yapacağını bilemez ve aklından "kafir mi oluyorum" diye geçirir. Bu obsesyon İslami literatürde "Vesvese" olarak geçer.

​

Örneklerde de görüldüğü gibi birçok takıntılı düşünce (obsesyon) kişiye son derecede aykırı ve onu rahatsız eden şeylerdir. Kişiler böylesi bir düşünceyle karşı karşı kaldıklarında bir zihinsel kriz yaşarlar. Ve yapacakları ilk şey bu krizleri bir şekilde atlatmak ve rahatlamak olur. Bunun için de bu sıkıntı veren düşüncüleri bastıracak, söndürecek zorlantılı davranışlar (kompulsiyonlar) geliştirirler. Bu davranışlar kişinin bu krizini çözmek bir yana dursun durumu daha da içinden çıkılmaz bir hale getirir. 

​

Örneğin ütü yaptıktan sonra fişini çekip çekmemekte derin kuşkular yaşayan hasta, evden çıkmadan ütüyü defalarca kontrol eder. Hatta bazen tam emin olmak için ütüyü videoya kaydeder ve öyle çıkar. Böylelikle aklına gelebilecek bu kötü ihtimaller bu seferliğine kaybolur. Bir süre sonra hastanın evden çıkması normalde 5-10 dakika sürerken bu obsesyonlarla bu süre 30-40 dakikaya çıkar.

​

Şimdi akla gelen birkaç soru var. Bu sorulara birlikte cevap verelim.

​

• Peki takıntıları herkes bu düzeyde mi yaşar?
• Daha hafif takıntılar yaşanamaz mı?
• Bunlara takıntı denir mi?
• Bunlar normal midir? Yoksa OKB (hastalık) mıdır?

​

Yaşamda her insan takıntıları bu düzeyde yaşamayabilir? Takıntı oluşturabilecek düşünceler sadece hastalarda değil tüm insanlarda mevcuttur. Günde 16 saat uyanık kalan bir insanın zihninden birbirinden bağımsız 4000 adet düşünce geçer. Bunların bir kısmı da herhangi bir niyet taşımaksızın spontan bir şekilde oluşan ve rahatsız edici düşüncelerdir. Takıntısı olmayan insanlar bu düşünceleri dikkate almazlar ve yaşamlarına kaldıkları yerden devam ederler. Bir kısım insanlarda bu düşünceleri dikkate alır ve yorumlarlar. Ve ardından kompulsiyonlarla devinen bir döngü çıkar.

 

Takıntılı düşüncelerinizin olması OKB'ye - obsesif kompulsif bozukluk - sahip olduğunuz anlamına gelmez. Bu tanıyı alabilmek için bazı şartları taşımanız gerekir. Fakat şimdi kabaca takıntılarınızın ne zaman bozukluk yani bir ruhsal rahatsızlık olarak sayılabileceğinin unsurlarını ele alalım.

​

Takıntılar Ne Zaman OKB'ye Dönüşür?

​

• Çok sayıda ve yoğun bir takıntı mı yaşıyorsunuz?

• Takıntılarınız size çokça sıkıntı mı veriyor?

• Takıntılarınızı kontrol edemiyor musunuz?

• Gün içerisinde takıntılarınızla uğraşmak fazlaca zaman mı alıyor?

• Takıntılarınızdan ötürü iş hayatınız kötü mü etkileniyor?

• İş yapamayacak halde misiniz?

• Takıntılarınız yakın ilişkilerinizi de olumsuz mu etkiliyor?

​

Eğer bu sorulara yanıtınız evet ise bir yardım almanızda fayda var demektir. Çünkü takıntılarınız normal birer takıntı olmaktan çıkıp bir bozukluk haline geliyor olabilir. Bu sıkıntı verici durumun elbette ki tedavisi bulunmakta.